hactenus

hactenus
hac-tĕnus (a strengthened archaic form, hacĕtĕnus, acc. to Mar. Victor. p. 2457 P.—Separated per tmesin, Verg. A. 5, 603; 6, 62; Ov. M. 5, 642), adv. [hic- tenus; lit., as far as to this side; hence], to indicate a limit, so far, thus far (cf. hucusque).
I.
In space.
A.
Lit. (very rare), to this place, thus far:

hactenus summus inaurato crater erat asper acantho,

Ov. M. 13, 700:

hactenus dominum est illa secuta suum,

id. Tr. 1, 10, 22; id. Am. 2, 11, 16; cf.:

hactenus in occidentem Germaniam novimus,

Tac. G. 35 init.:

hac Trojana tenus fuerit fortuna secuta,

Verg. A. 6, 62.—Far more freq. and class. (esp. freq. in Cic.),
B.
Transf., to indicate the limit of a discourse or of an extract, thus far, to this point, no further than this:

hactenus mihi videor de amicitia quid sentirem potuisse dicere,

Cic. Lael. 7, 24:

hactenus admirabor corum tarditatem, qui, etc.,

id. N. D. 1, 10, 24:

hactenus fuit, quod caute a me scribi posset,

id. Att. 11, 4, 2:

externae arbores hactenus fere sunt,

Plin. 14, 1, 1, § 1; cf. id. 14, 3, 4, § 36:

sed me hactenus cedentem nemo insequatur ultra,

Quint. 12, 10, 47:

verum hactenus evagari satis fuerit,

id. 2, 4, 32;

so after a quotation: hactenus Trogus,

Plin. 11, 52, 114, § 276:

hactenus Varro,

id. 14, 14, 17, § 96.—
b.
In this sense usually ellipt., esp. as a formula of transition:

sed, si placet, in hunc diem hactenus: reliqua differamus in crastinum,

thus far for to-day, Cic. Rep. 2, 44, 4 fin.: ergo [p. 837] haec quoque hactenus:

redeo ad urbana,

id. Att. 5, 13, 2: sed haec hactenus: nunc, etc., so much for this (very freq.), id. Div. 2, 24, 53; id. Lael. 15, 55; id. Att. 13, 21, 4; Quint. 4, 2, 30 et saep.:

haec hactenus,

Cic. Att. 16, 6, 2:

sed de hoc loco plura in aliis: nunc hactenus,

id. Div. 2, 36, 76:

hactenus haec,

Hor. S. 1, 4, 63:

sed hactenus, praesertim, etc.,

Cic. Att. 5, 13, 1; so,

sed hactenus,

id. ib. 9, 7, 3; 13, 9, 1; 14, 17, 2; Plin. 36, 6, 5, § 46:

de litteris hactenus,

Cic. Fam. 2, 1, 1; 3, 7, 3; 16, 24, 1; id. Att. 6, 2, 1 al.:

hactenus de soloecismo,

Quint. 1, 5, 54:

hactenus ergo de studiis... proximus liber, etc.,

id. 1, 12, 19:

hactenus de poëtis,

Lact. 1, 5, 15:

hactenus de mundo,

Plin. 2, 38, 38, § 102; 15, 8, 8, § 34:

hactenus, et pariter vitam cum sanguine fudit,

Ov. M. 2, 610:

hactenus et gemuit,

id. ib. 10, 423:

hactenus: ut vivo subiit,

id. F. 5, 661:

hactenus Aeacides,

id. M. 12, 82; 14, 512.—
II.
In time, to indicate a limit, up to this time, thus far, so long, till now, hitherto, no longer than this ( poet. and post-Aug.):

hactenus quietae utrimque stationes fuere: postquam, etc.,

Liv. 7, 26, 6:

hactenus pro libertate, mox de finibus pugnatum est,

Flor. 1, 11, 5; Ov. M. 5, 250:

hac celebrata tenus sancto certamina patri,

Verg. A. 5, 603; 11, 823:

dispecta est et Thule, quam hactenus nix et hiems abdebat,

Tac. Agr. 10; id. A. 13, 47.—
III.
In extent.
A.
Absol., opp. to more, to this extent, so much, only so much, only (very rare, and not anteAug.):

Burrum sciscitanti hactenus respondisse: ego me bene habeo,

Tac. A. 14, 51;

so ellipt.,

Suet. Dom. 16.—Far more freq. and class.,
B.
Relat., like eatenus, to this extent that, so much as, so far as, as far as;

corresp. with quatenus, quoad, quod, si, ut (so most freq.), ne: hactenus non vertit (in rem), quatenus domino debet: quod excedit, vertit,

Dig. 15, 3, 10, § 7:

hactenus existimo nostram consolationem recte adhibitam esse, quoad certior ab homine amicissimo fieres iis de rebus, etc.,

Cic. Fam. 4, 3, 3:

patrem familiae hactenus ago, quod aliquam partem praediorum percurro,

Plin. Ep. 9, 15, 3: meritoria officia sunt;

hactenus utilia, si praeparant ingenium, non detinent,

Sen. Ep. 88.—With ut:

haec artem quidem et praecepta duntaxat hactenus requirunt, ut certis dicendi luminibus ornentur,

Cic. de Or. 2, 27, 119; id. Div. 1, 8, 13; Hor. S. 1, 2, 123; Ov. H. 15, 156.—With ne:

curandus autem hactenus, ne quid ad senatum, etc.,

Cic. Att. 5, 4, 2; Quint. 6, 2, 3; Tac. A. 14, 7; cf.:

(eum) interficere constituit, hactenus consultans, veneno an ferro vel qua alia vi,

id. ib. 14, 3 init.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • hactenus — index extent Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Alchimie — Jan van der Straet Le laboratoire de l alchimiste (1551) L alchimie est une discipline qui recouvre un ensemble de pratiques et de spéculations en rapport avec la transmutation des métaux[1 …   Wikipédia en Français

  • Alchimique — Alchimie Jan van der Straet Le laboratoire de l alchimiste (1551) L alchimie est une discipline qui recouvre un ensemble de pratiques et de spéculations en rapport avec la transmutation des métaux …   Wikipédia en Français

  • Alchimiste — Alchimie Jan van der Straet Le laboratoire de l alchimiste (1551) L alchimie est une discipline qui recouvre un ensemble de pratiques et de spéculations en rapport avec la transmutation des métaux …   Wikipédia en Français

  • Alchimistes — Alchimie Jan van der Straet Le laboratoire de l alchimiste (1551) L alchimie est une discipline qui recouvre un ensemble de pratiques et de spéculations en rapport avec la transmutation des métaux …   Wikipédia en Français

  • Roger Bacon — Pour les articles homonymes, voir Bacon. Roger Bacon Roger Bacon (1214 1294), surnommé Doctor mirabilis (« Docteur admirable ») en raison de sa science …   Wikipédia en Français

  • Science hermétique — Alchimie Jan van der Straet Le laboratoire de l alchimiste (1551) L alchimie est une discipline qui recouvre un ensemble de pratiques et de spéculations en rapport avec la transmutation des métaux …   Wikipédia en Français

  • Anton Matthäus (1635–1710) — Anton Matthäus (1635 1710) Anton Matthäus der Dritte (* 18. Dezember 1635 in Utrecht; † 25. August 1710 in Leiden) war ein niederländischer Rechtswissenschaftler. Leben Als Sohn Anton Mat …   Deutsch Wikipedia

  • ANGLIA — Insulae Britanniae pars, olim Albion, seu Albania, ab albis rupibus (ur quidam volunt) quae primum illuc navigantibus apparent, sic dicta. Hodie in duaspartes dividitur, Angliam proprie sic dictam, veteribus Lhoegriam, et Cambriam, seu Walliam.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • NILUS — I. NILUS Aegypti Episcopus exustus, sub Diocletiano. Vide Lactantium, l. 5. c. 11: II. NILUS Africae fluv. celeberrimus, ut Asiae Ganges, et Indus, atque Europae Danubius. Plurima eius ab antiquis perhibentur, et celebrantur nomina. Nam et… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • RYSVICUM i. e. RYSWYK — RYSVICUM, i. e. RYSWYK pagus celebris, et peramoenus Hollandiae, suburbanus Hagae Comitum, Potentissimi, Augustissimi, Felicissini, Serenissimi VILHELMI III. Magnae Britanniae Regis, Castro sumptuosissimo, magnificentissimo nobilitatus; in cuius… …   Hofmann J. Lexicon universale

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”